पेजर हल्ल्याने हिजबुल्ला हादरली आहे.
लेबनॉनमध्ये मंगळवारी अनेक पेजर्समध्ये मालिका स्फोट झाले होते, त्यानंतर असे म्हटले जात आहे की हेजबुल्लाहच्या सैनिकांच्या खिशात बॉम्ब ठेवण्यात आले होते. लेबनॉनचा हिजबुल्लाह गट पेजरला दळणवळणाचे सर्वात सुरक्षित साधन मानत होता, पण तो बॉम्ब ठरेल याची कल्पनाही केली नसेल. या हल्ल्यासाठी इस्रायलला जबाबदार धरले जात आहे. खरं तर, 7 ऑक्टोबर 2023 रोजी इस्रायलवर हमासच्या हल्ल्यानंतर, हिजबुल्लाच्या सैनिकांनी मोबाइल फोनऐवजी पेजर वापरण्यास सुरुवात केली.
हिजबुल्लाचे नेते हसन नसरल्लाह यांनी यापूर्वी गटाच्या सदस्यांना सेलफोन ठेवण्याविरुद्ध चेतावणी दिली होती, ते म्हणाले होते की त्यांचा वापर इस्रायलद्वारे त्यांच्या हालचालींवर लक्ष ठेवण्यासाठी केला जाऊ शकतो. पेजर ही कमी तंत्रज्ञानाची उपकरणे आहेत. इस्त्रायली सैन्याने त्यांचे स्थान शोधू नये म्हणून हिजबुल्लाच्या लढवय्यांना पेजर देण्यात आले होते.
काही अहवालांनुसार, ज्या पेजरमध्ये स्फोट झाला ते हिजबुल्लाहने अलीकडच्या काही महिन्यांत खरेदी केले होते. असे मानले जाते की पेजरमध्ये स्फोट बॅटरी जास्त गरम झाल्यामुळे होऊ शकतात. मात्र, हा स्फोट केवळ बॅटरीमुळे झाला नसावा, अशी भीती काही तज्ज्ञांनी व्यक्त केली आहे.
हे पण वाचा
पेजरशी छेडछाड झाली होती का?
हिजबुल्ला पेजरचा वापर संवादाचे साधन म्हणून करत होता पण इस्रायलने त्यावर उपाय शोधला. लेबनीज तज्ज्ञाच्या मते, लो-टेक पेजरमधील त्रुटींचा फायदा इस्रायलने घेतला. हेजबुल्लापर्यंत पोहोचण्यापूर्वी पेजरची इलेक्ट्रॉनिक पद्धतीने छेडछाड करण्यात आली होती किंवा स्फोटक उपकरणे त्यांच्याकडे सोपवण्यात आली होती, असेही सांगण्यात येत आहे.
रायझ अँड किल फर्स्ट या पुस्तकानुसार, इस्रायलने यापूर्वी आपल्या शत्रूंना लक्ष्य करण्यासाठी वैयक्तिक फोनमध्ये स्फोटके ठेवली आहेत. हॅकर्स फोनमध्ये कोड टाकतात ज्यामुळे त्याची बॅटरी जास्त गरम होते आणि स्फोट होतो. लेबनॉनच्या परराष्ट्र मंत्रालयाने या स्फोटांचे वर्णन इस्रायली सायबर हल्ला म्हणून केले आहे, परंतु त्यामागील कारण सांगू शकले नाही.
अल जझीराने लेबनीज सुरक्षा स्त्रोताचा हवाला देत म्हटले आहे की प्रत्येक पेजरमध्ये 20 ग्रॅमपेक्षा कमी वजनाची स्फोटके भरलेली होती. मिडल इस्ट इन्स्टिट्यूटच्या चार्ल्स लिस्टने सांगितले की, हिजबुल्लाच्या पुरवठा साखळीत प्रवेश केल्यानंतर पेजरशी छेडछाड करण्यासाठी मोसादने हे ऑपरेशन केले. तो म्हणाला, प्रत्येक बॅटरीसोबत एक छोटासा स्फोटक लपविला होता, जो कॉल किंवा पेज (मेसेज) द्वारे स्फोट झाला.
काय म्हणाले हिजबुल्ला?
हिजबुल्लाच्या एका अधिकाऱ्याने सांगितले की, या सुरक्षा घटनेमागे शत्रूचा (इस्रायल) हात आहे. तो म्हणाला की नवीन पेजर हिजबुल्लाह सदस्यांमध्ये लिथियम बॅटरी आहेत ज्याचा कदाचित स्फोट झाला आहे. जेव्हा लिथियम बॅटरी जास्त गरम होतात तेव्हा ते धूर सोडतात, वितळतात आणि आग देखील पकडतात. रिचार्ज करण्यायोग्य लिथियम बॅटरी सेलफोन आणि लॅपटॉपपासून इलेक्ट्रिक कारपर्यंत सर्व गोष्टींमध्ये वापरल्या जातात.
लेबनॉन आणि इस्रायलमधील वाढत्या तणावादरम्यान ही घटना घडली आहे. गाझामध्ये इस्रायल आणि हिजबुल्लाचा मित्र हमास यांच्यात युद्ध सुरूच आहे. या पार्श्वभूमीवर, 11 महिन्यांहून अधिक काळ लेबनीज गट हिजबुल्ला आणि इस्रायली सैन्य यांच्यात जवळपास दररोज चकमकी होत आहेत.