इस्रायली एजन्सी मोसाद
लेबनॉनमधील पेजर स्फोटानंतर अवघ्या 24 तासांनंतर बुधवारी वॉकीटॉकीमध्ये स्फोट झाले. यावेळी हिजबुल्लाहची संपूर्ण संपर्क यंत्रणा लक्ष्यावर असल्याचे मानले जात आहे. स्थानिक प्रसारमाध्यमांनी दिलेल्या माहितीनुसार, बेरूत, बेका, नाबतीयेह आणि दक्षिण लेबनॉनमध्ये एका तासात अनेक इलेक्ट्रॉनिक उपकरणांचा स्फोट झाला आणि त्यात शेकडो लोक जखमी झाले.
या स्फोटांबाबत संशयाची सुई इस्रायलची गुप्तचर संस्था मोसादवर आहे. असा दावा केला जात आहे की मोसादने लेबनॉनला पोहोचण्यापूर्वी पेजरशी छेडछाड केली आणि त्यात काही प्रमाणात स्फोटके ठेवली, ज्याच्या मदतीने मंगळवारी हजारो पेजर्सचा स्फोट झाला. इस्रायलची गुप्तचर संस्था मोसादने अशी घटना घडवण्याची ही पहिलीच वेळ नाही. मोसाद अशा गुप्त मोहिमा राबवण्यात माहीर आहे.
हिजबुल्लाह मोसादचे लक्ष्य आहे का?
लेबनॉनमध्ये अनेक इलेक्ट्रॉनिक उपकरणांमध्ये झालेल्या स्फोटांच्या मालिकेनंतर इस्रायलची गुप्तचर संस्था मोसाद पुन्हा एकदा चर्चेत आली आहे. बॉम्बस्फोटांच्या पॅटर्नवरून असे मानले जाते की हे काम मोसादनेच केले आहे. वास्तविक, इस्रायलची गुप्तचर संस्था मोसाद ही शत्रूसाठी मृत्यूची घंटा मानली जाते. ही एजन्सी अशा गुप्त पद्धतीने कारवाया करते की जगात कोणाला सुगावा लागत नाही. त्यामुळेच यावेळीही लेबनॉनमधील बॉम्बस्फोटांमध्ये मोसादचा हात असल्याचे मानले जात आहे. यापूर्वी 31 जुलै रोजी तेहरानमध्ये हमास नेता इस्माईल हनियाची हत्या मोसादने केल्याचा दावाही करण्यात आला होता.
हे पण वाचा
मोसाद म्हणजे मृत्यूचे यंत्र!
मोसाद ही इस्रायलची राष्ट्रीय गुप्तचर संस्था आहे. 13 डिसेंबर 1949 रोजी इस्त्रायलच्या निर्मितीसह त्याची स्थापना झाली. कोणत्याही शत्रूचा खात्मा करण्यापूर्वी मोसाद त्याच्याबद्दलची प्रत्येक गुप्त माहिती गोळा करते. कोणतेही ऑपरेशन करण्यासाठी, स्थानिक लोकांची मदत घेतली जाते, विशेषत: त्याच्या लक्ष्याच्या जवळ असलेल्या व्यक्तीची ओळख होते. जगातील इतर कोणत्याही गुप्तचर संस्थेप्रमाणे, मोसाद एजंट बनावट नावे आणि बनावट ओळखपत्रे वापरतात आणि गुप्तचर माहिती गोळा करतात.
मोसाद आपल्या गुप्त कारवाया अत्यंत परिश्रमपूर्वक पार पाडते, काही मोहिमा पूर्ण करण्यासाठी काहीवेळा काही महिने आणि वर्षेही लागतात. ही एजन्सी टार्गेट किलिंगमध्ये तज्ञ मानली जाते, म्हणूनच तिला इस्रायलचे किलिंग मशीन देखील म्हटले जाते. इस्रायलच्या पंतप्रधानांना मोसादच्या प्रत्येक पावलाची माहिती असते, म्हणजे इस्रायलच्या पंतप्रधानांना मोसादच्या प्रत्येक गोष्टीची माहिती असते.
अमेरिकेच्या CIA नंतर मोसाद ही पाश्चिमात्य जगातील दुसरी सर्वात मोठी गुप्तहेर संस्था आहे. मीडिया रिपोर्ट्सनुसार, त्याचे वार्षिक बजेट सुमारे $10 अब्ज आहे आणि सुमारे 7 हजार लोक त्यात काम करतात, ज्यामुळे ती जगातील सर्वात मोठ्या गुप्तचर संघटनांपैकी एक बनते.
तंत्रज्ञान आणि मानवी बुद्धिमत्ता या दोन्हींवर अवलंबून
मोसाद तांत्रिकदृष्ट्या अत्यंत कुशल आणि सक्षम आहे आणि या एजन्सीला मानवी बुद्धिमत्तेचा वापर कसा करायचा हे देखील चांगले माहित आहे. मोसादच्या ऑपरेशनल विंगचे काम अरब देशांमध्ये हेर तैनात करणे आणि त्यांचा बंदोबस्त करणे हे आहे. मोसाद या हेरांच्या माध्यमातून महत्त्वाची माहिती गोळा करते. याशिवाय ड्रोन, सॅटेलाइट किंवा इतर इलेक्ट्रॉनिक उपकरणांचा वापर करून टेहळणी आणि डेटा गोळा करण्याचे काम मोसाद करते. त्याच वेळी, मोसादच्या किडॉन युनिटचे लोक लक्ष्य हत्या घडवून आणण्यासाठी जबाबदार आहेत.
जेव्हा मोसादचे ऑपरेशन 20 वर्षे चालले
1972 मध्ये म्युनिक, जर्मनी येथे ऑलिम्पिकचे आयोजन करण्यात आले होते. यावेळी 11 इस्रायली खेळाडू मारले गेले. पॅलेस्टाईन लिबरेशन ऑर्गनायझेशनवर (पीएलओ) हत्येचा आरोप होता. या हल्ल्याचा बदला घेण्यासाठी मोसादला 20 वर्षे लागली परंतु या हल्ल्यासाठी जबाबदार असलेल्या प्रत्येक व्यक्तीला एक एक करून ठार केले. या ऑपरेशनला ‘रॅथ ऑफ गॉड’ असे नाव देण्यात आले. इस्त्रायली खेळाडूंचा बदला घेण्यासाठी मोसादने फोन बॉम्ब, कार बॉम्ब आणि विषारी सुयांसह अनेक पद्धती वापरल्याचं म्हटलं जातं.
टूथपेस्टसह विष प्राशन करून ठार केले
मोसादने विमान अपहरणात सहभागी असलेला पॅलेस्टिनी कमांडर वादी हद्दादला मारण्यासाठीही अनोखी पद्धत अवलंबली होती. वास्तविक, एअर फ्रान्सचे विमान 1976 मध्ये अपहरण करण्यात आले होते. इस्रायलने ओलिसांची सुटका करण्यासाठी ऑपरेशन थंडरबोल्ट सुरू केले होते, ज्यामध्ये ते यशस्वी झाले होते परंतु या दरम्यान एक इस्रायली लेफ्टनंट कर्नलचा मृत्यू झाला होता. विमान अपहरण आणि लेफ्टनंट कर्नलच्या मृत्यूचा बदला घेण्यासाठी मोसादने जे केले ते धक्कादायक होते. मोसादच्या एजंटांनी विषारी टूथपेस्टद्वारे हद्दादची हत्या केली. हद्दादला जानेवारी 1978 पासून विषारी टूथपेस्ट देण्यात आली आणि मार्च 1978 मध्ये त्याचा मृत्यू झाला. सुमारे 3 दशकांनंतर हद्दादच्या मृत्यूचे सत्य जगाला कळले.
इराणच्या अणुशास्त्रज्ञाची हत्या झाली
इस्रायल नेहमीच इराणच्या आण्विक कार्यक्रमाच्या विरोधात आहे. इराणला अणुशक्ती बनण्यापासून रोखणे हे इस्रायलचे सर्वात मोठे उद्दिष्ट आहे. यामुळे नोव्हेंबर 2020 मध्ये मोसादने इराणचे अणुशास्त्रज्ञ मोहसेन फखरीजादेह यांची हत्या केली. 2018 मध्ये, इस्रायलचे पंतप्रधान नेतन्याहू यांनी इराणच्या अणुकार्यक्रमात फखरीजादेहच्या भूमिकेचा उल्लेख करताना, ‘हे नाव लक्षात ठेवा’ असे एका कार्यक्रमात म्हटले होते.
2004 पासून, जेव्हा इस्रायली सरकारने आपली परदेशी गुप्तचर संस्था मोसादला इराणला अण्वस्त्रे मिळवण्यापासून रोखण्याचे आदेश दिले, तेव्हापासून ही एजन्सी इराणच्या आण्विक सुविधांवर तोडफोड आणि सायबर हल्ल्यांची मोहीम राबवत आहे. एजन्सी इराणच्या अण्वस्त्र कार्यक्रमाचे नेतृत्व करणाऱ्या तज्ञांना पद्धतशीरपणे लक्ष्य करत आहे.
2007 ते 2021 पर्यंत मोसादने इराणच्या 6 अणुशास्त्रज्ञांची हत्या केली. यातील बहुतेक शास्त्रज्ञांनी थेट फखरीजादेहसाठी काम केले. या हत्यांमध्ये इस्रायलने अनेक पद्धती अवलंबल्या. या यादीतील पहिल्या अणुशास्त्रज्ञाला 2007 मध्ये विषबाधा झाली होती. दुसऱ्याचा 2010 मध्ये मोटरसायकलवर रिमोट-ऑपरेटेड बॉम्बस्फोटात मृत्यू झाला होता. इतकंच नाही तर इस्त्रायली एजंटांनी मिसाईल डेव्हलपमेंटचा प्रभारी इराणी जनरल आणि त्याच्या टीमच्या 16 सदस्यांचीही हत्या केली.
मोसाद प्रमुखाची ओळख गुप्त ठेवण्यात आली होती
1996 पर्यंत मोसाद प्रमुखाची ओळख गोपनीय ठेवण्यात आली होती. आयडीएफचे माजी डेप्युटी कमांडर मेजर जनरल डॅनी याटोम यांच्या नियुक्तीमुळे हे बदलले आणि आता कार्यकाळ सुरू होण्यापूर्वी मोसाद प्रमुखाच्या नावाची घोषणा केली आहे. 2021 मध्ये डेव्हिड बर्निया यांना मोसादचे संचालक बनवण्यात आले. बर्निया हे यापूर्वी मोसादचे उपप्रमुख होते. त्यांच्या नावाची घोषणा करताना इस्रायलचे पंतप्रधान नेतन्याहू म्हणाले होते की, बर्निया यांचे मुख्य काम इराणला अणुऊर्जा मिळवण्यापासून रोखणे आहे.
मोसादच्या कारवाया आणि काम करण्याच्या पद्धती जगाला आकर्षित करतात. यामुळेच मोसादवर अनेक चित्रपट, पुस्तके आणि टीव्ही शो प्रसारित झाले आहेत. मोसादच्या कारवायांशी संबंधित कथा पूर्णपणे फिल्मी वाटतात आणि त्यांच्याबद्दल जाणून घेणे नेहमीच मनोरंजक असते. कोणत्याही ऑपरेशनला यशस्वी करण्यासाठी मोसादला निर्णय घेण्याचे स्वातंत्र्य आहे आणि त्यामुळेच ही एजन्सी जगभरात अनेक यशस्वी ऑपरेशन्स करण्यात यशस्वी ठरली आहे, असे म्हटले जाते.