उत्तर कोरियाचा हुकूमशहा किम जोंग उन. (प्रतिमा- एएफपी)
उत्तर कोरियाने प्रथमच आपल्या न्यूक्लियर वेपन इन्स्टिट्यूटची छायाचित्रे जारी केली आहेत, या छायाचित्रांमध्ये उत्तर कोरियाचा हुकूमशहा किम जोंग उन उत्तर कोरियाच्या आण्विक केंद्राला भेट देताना दिसत आहे. हुकूमशहा किमने आण्विक शस्त्रे वाढवण्यासाठी अधिक सेंट्रीफ्यूज तयार करण्यास सांगितले आहे.
राज्य माध्यमांनुसार, किम यांनी या युरेनियम साठवण सुविधेला भेट दिली आणि स्वसंरक्षणासाठी उत्तर कोरियाची अण्वस्त्रे वेगाने वाढवण्यासाठी सेंट्रीफ्यूजची संख्या आणखी वाढवण्याच्या गरजेवर भर दिला.
उत्तर कोरियाच्या राज्य माध्यमांनी शुक्रवारी वृत्त दिले की किम जोंग उन यांनी या प्रदेशाला भेट दिली आणि आपल्या अण्वस्त्रांची संख्या वेगाने वाढवण्याच्या जोरदार प्रयत्नांवर भर दिला. मात्र ही अण्वस्त्र केंद्र उत्तर कोरियाच्या मुख्य योंगब्योन अणुसंकुलात आहे की नाही याची माहिती देण्यात आलेली नाही.
किम यांनी आण्विक केंद्राला भेट दिली
KCNA नुसार, किम जोंग उन यांनी आण्विक सुविधा तळाच्या नियंत्रण कक्ष आणि उत्पादन कक्षाला भेट दिली, जिथे उत्तर कोरिया आपली अण्वस्त्र निर्मिती क्षमता वाढवत आहे. राज्य माध्यमांनी जारी केलेल्या चित्रांमध्ये, हुकूमशहा किम जोंग उन पायऱ्या चढताना दिसत आहेत, या चित्रात त्याच्या मागे शेकडो लांब राखाडी नळ्या एका रांगेत ठेवलेल्या दिसतात.
किम जोंग उन यांनी आण्विक केंद्राला भेट दिली. (इमेज-एएफपी)
मात्र किमने ही भेट कधी आणि कुठे केली हे केसीएनएने सांगितलेले नाही. KCNA ने म्हटले आहे की किम यांनी अधिकाऱ्यांना नवीन प्रकारच्या सेंट्रीफ्यूजचे उत्पादन वाढवण्याचे आदेश दिले, जे पूर्णत्वाच्या टप्प्यावर पोहोचले आहे. किम म्हणाले की, उत्तर कोरियाने आपली स्वसंरक्षण आणि प्रतिआक्रमण क्षमता वाढवण्याची गरज आहे कारण अमेरिका आणि त्याच्या सहयोगी सैन्याकडून धोका सतत वाढत आहे आणि त्याने आपली लाल रेषा ओलांडली आहे.
2010 मध्ये युरेनियमचा साठा अमेरिकन अभ्यासकांना दाखवण्यात आला होता
मात्र, उत्तर कोरियाने युरेनियम साठवणुकीच्या सुविधेची छायाचित्रे जाहीर करण्याची ही पहिलीच वेळ आहे. याआधी 2010 मध्ये अमेरिकन विद्वानांना योंगब्योनमधील अणु केंद्र दाखवण्यात आले होते. उत्तर कोरियाचे हे निदर्शन अमेरिका आणि त्याच्या मित्र राष्ट्रांवर दबाव आणण्याच्या प्रयत्नाचा एक भाग असल्याचे मानले जात आहे. अधिकृत कोरियन सेंट्रल न्यूज एजन्सीने सांगितले की, आण्विक शस्त्रसंस्थेला भेट देऊन किम यांनी उत्तर कोरियाकडे असलेल्या अणुऊर्जेच्या तांत्रिक सामर्थ्यावर समाधान व्यक्त केले आहे. यावरून उर्वरित जग उत्तर कोरियाकडे किती अण्वस्त्रे असतील याचा अंदाज लावू शकतात.
नोव्हेंबर 2010 मध्ये उत्तर कोरियाने यॉन्गबिओन येथील युरेनियम साठवण सुविधा प्रथम बाह्य जगाला दाखवली, जेव्हा अण्वस्त्र भौतिकशास्त्रज्ञ सिगफ्रीड हेकरच्या नेतृत्वाखाली स्टॅनफोर्ड युनिव्हर्सिटीच्या विद्वानांच्या टीमला त्याच्या सेंट्रीफ्यूजला भेट देण्याची परवानगी दिली. उत्तर कोरियाच्या अधिकाऱ्यांनी हेकरला सांगितले की यॉन्गबियोन येथे 2,000 सेंट्रीफ्यूज आधीच स्थापित आणि चालू आहेत. अलिकडच्या वर्षांत उपग्रह प्रतिमा सूचित करतात की उत्तर कोरिया त्याच्या योंगब्यॉन अणु संकुलात युरेनियम संवर्धन प्रकल्पाचा विस्तार करत आहे. अत्यंत समृद्ध युरेनियम किंवा प्लुटोनियम वापरून आण्विक शस्त्रे बनवली जातात आणि उत्तर कोरियाकडे यॉन्गब्योन येथे दोन्ही तयार करण्याची सुविधा आहे.
किम जोंग उन. (इमेज-एएफपी)
तथापि, Yongbyon येथे किती शस्त्रास्त्र-ग्रेड प्लूटोनियम किंवा अत्यंत समृद्ध युरेनियम तयार केले गेले आणि उत्तर कोरिया ते कोठे साठवून ठेवते हे सध्या स्पष्ट नाही. कार्नेगी एन्डॉवमेंट फॉर इंटरनॅशनल पीसचे तज्ज्ञ अंकित पांडा म्हणाले, “या चित्रांमुळे जगभरातील विश्लेषकांना उत्तर कोरियाने आतापर्यंत किती अण्वस्त्रे साठवून ठेवली आहेत याचा अंदाज लावण्यास मदत होईल.”
दरवर्षी 6 ते 18 अणुबॉम्ब बनवण्याची क्षमता
2018 मध्ये, हेकर आणि स्टॅनफोर्ड विद्यापीठाच्या विद्वानांनी असा अंदाज लावला की उत्तर कोरियाची अत्यंत समृद्ध युरेनियमची यादी 250 ते 500 किलोग्रॅम इतकी होती, जी 25 ते 30 अण्वस्त्रे बनवण्यासाठी पुरेशी होती. काही यूएस आणि दक्षिण कोरियाच्या तज्ञांचा असा अंदाज आहे की उत्तर कोरिया गुप्तपणे किमान एक अन्य युरेनियम-संवर्धन प्रकल्प चालवतो. 2018 मध्ये, दक्षिण कोरियाच्या एका वरिष्ठ अधिकाऱ्याने संसदेत सांगितले की, उत्तर कोरियाने आधीच 60 अण्वस्त्रे तयार केल्याचा अंदाज आहे. एका अंदाजानुसार, उत्तर कोरियाची दरवर्षी 6 ते 18 अणुबॉम्ब तयार करण्याची क्षमता आहे.
अमेरिका-दक्षिण कोरियाविरुद्ध मोठी तयारी?
2022 पासून, उत्तर कोरियाने अमेरिका आणि दक्षिण कोरियाला लक्ष्य करणाऱ्या आण्विक क्षेपणास्त्रांचा विस्तार आणि आधुनिकीकरण करण्यासाठी वेगाने शस्त्र चाचणी क्रियाकलाप वाढवले आहेत. नोव्हेंबरमध्ये होणाऱ्या अमेरिकन अध्यक्षीय निवडणुकीपूर्वी उत्तर कोरिया अण्वस्त्र चाचणी स्फोट किंवा लांब पल्ल्याच्या क्षेपणास्त्राची चाचणी करू शकतो, यामागे अमेरिकेला आपली ताकद दाखविण्याचा उद्देश असल्याचे तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. तत्पूर्वी, उत्तर कोरियाने गुरुवारीही अनेक कमी पल्ल्याच्या बॅलेस्टिक क्षेपणास्त्रांची चाचणी घेतली.